1. Chẩn đoán viêm phế quản cấp tính ở trẻ em
Viêm phế quản cấp tính ở trẻ có triệu chứng rất dễ nhầm với các bệnh viêm đường hô hấp khác.
Chính vì vậy, những triệu chứng sau đây là điều mẹ cần theo sát mỗi khi thời tiết thay đổi hoặc bé bị suy giảm sức đề kháng để sớm phát hiện ra viêm phế quản ở trẻ.
1.1 Chẩn đoán xác định
Bước đầu tiên của việc thăm khám bất kỳ một bệnh gì, bác sĩ cũng hỏi những triệu chứng mà bé đã gặp phải từ khi bị viêm phế quản "xuất hiện" tới nay.
* Lâm sàng
Viêm phế quản cấp ở trẻ em thường khởi phát bằng viêm đường hô hấp trên với những biểu hiện như sốt nhẹ, hắt hơi, sổ mũi, đau rát họng.
Do 3 cơ quan tai, mũi, họng đều thông nhau nên một cơ quan bị viêm cũng có thể lây lan sang những cơ quan khác. Điển hình như viêm mũi, viêm xoang, viêm amidan, viêm tai giữa, … sau có thể lan xuống khí – phế quản.
Triệu chứng lâm sàng của viêm phế quản ở trẻ em
- Bé có thể không sốt, một số trường hợp sốt nhẹ, có khi là sốt cao trên 39 độ C.
- Ho là triệu chứng dễ thấy nhất sở một bé bị viêm phế quản cấp. Những ngày đầu thường là ho khan, ho thành cơn và dai dẳng, bé có thể khàn tiếng hoặc không.
- Khặc đờm là dấu hiệu ít thấy ở trẻ em, bởi các bé vẫn chưa có phản xạ khạc đờm ra khỏi cổ họng. Trớ ra đờm là biểu hiện mà mẹ có thể nhận thấy nhiều hơn.
- Đờm có thể có màu trắng trong, vàng hoặc xanh, thậm chí nếu viêm phế quản ở thể nặng đờm có thể lẫn mủ và máu.
Trên đây là những triệu chứng viêm phế quản có thế gặp ở các bé. Tùy vào bé đang ở giai đoạn nào của viêm phế quản và sức đề kháng của từng bé mà những triệu chứng này có thế khác nhau.
Khám phổi là “thủ tục” không thể bỏ qua khi khám viêm phế quản. Đây cũng là lúc bác sĩ có thể nghe được những “tiếng” bệnh lý bất thường ở phổi (ran ngáy, ran rít) hay tiếng rít ở phế quản.
* Cận lâm sàng
Từ những triệu chứng trên, bác sĩ có những phán đoán về căn bệnh mà bé nhà bạn đang mắc phải. Những xét nghiệm cận lâm sàng sau đây sẽ là căn cứ để củng cố thêm những chẩn đoán sơ bộ ban đầu.
- X-quang phổi: hình ảnh trên phim x-quang khi trẻ viêm phế quản có thể bình thường hoặc thành phế quản tăng đậm hay dày lên đôi chút.
- Xét nghiệm máu: số lượng bạch cầu, cùng tốc độ máu lắng tăng lên khi viêm phế quản.
Hình ảnh X-quang phổi giúp ích nhiều trong việc chẩn đoán viêm phế quản trẻ em
1.2 Chẩn đoán phân biệt
Những triệu chứng của viêm phế quản có thể dễ dàng bắt gặp ở nhiều bệnh lý viêm đường hô hấp khác. Chẩn đoán phân biệt giúp các bác sĩ “cảnh giác” viêm phế quản ở trẻ với các bệnh về đường hô hấp khác.
- Viêm phổi: Khám phổi có ran ẩm, ran nổ. Hình ảnh X-quang của viêm phổi xuất hiện những đám mờ, điển hình là những đám mờ có hình tam giác, với đáy quay ra ngoài, đỉnh quay vào phía rốn phổi.
- Hen phế quản: bé nhà bạn có thể có cơ địa dị ứng. Các triệu chứng ho, khó thở diễn ra thường xuyên, thành cơn, và xảy ra về đêm, hoặc những khi thời tiết thay đổi. Bé khó thở, kèm theo tiếng cò cử, sau cơn hen những triệu chứng “rút lui” và nôn trớ ra đờm màu trắng. Corticoid và thuốc giãn phế quản đáp ứng tốt với các triệu chứng trên.
- Dị vật đường thở: bé ho nhiều, ho ra máu, nôn trớ. Chụp x-quang giúp nhanh chóng phát hiện dị vật trong phế quản.
Hen phế quản – có nhiều điểm tương đồng với viêm phế quản
1.3 Chẩn đoán nguyên nhân
Virus là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm phế quản ở trẻ em. Những triệu chứng khi bé nhiễm virus thường không biểu hiện rõ rệt.
Nguyên nhân gây viêm phế quản cấp ở trẻ em đứng thứ 2 là do vi khuẩn. Những triệu chứng của viêm phế quản do vi khuẩn gây ra thường rõ rệt hơn: sốt từ nhẹ đến vừa, có khi sốt cao, ho, đờm, sổ mũi, …
Dù nguyên nhân do vi khuẩn hay do virus thì việc lấy đờm, dịch đường hô hấp (mẫu bệnh phẩm) là điều cần thiết để xác định nguyên nhân gây viêm phế quản cũng như tìm ra kháng sinh điều trị phù hợp.
Phụ thuộc vào tác nhân gây bệnh mà bác sĩ có phương pháp điều trị viêm phế quản. Vậy nên, chấn đoán nguyên nhân là "chìa khóa" giúp bé khỏi bệnh.
2. Chẩn đoán viêm phế quản mãn tính ở trẻ em.
Viêm phế quản mạn tính được định nghĩa là đợt cấp diễn thường xuyên 3 tháng trong 1 năm và trong 2 năm liên tục.
Với độ tuổi còn bé, những dấu hiệu trên có thể chưa rõ ràng để khẳng định rằng bé bị viêm phế quản mạn tính.
Ngoài tần xuất lặp lại của viêm phế quản cấp thì những xét nghiệm bằng hình ảnh cũng có thể củng cố thêm căn cứ viêm phế quản mạn tính ở trẻ nhỏ.
Khi viêm phế quản tái diễn nhiều lần thì những hình ảnh “tổn thương” sẽ xuất hiện trên phim X-quang. Thông tin về chụp X-quang sẽ được tổng hợp tại bài viết “Những điều cần biết về chụp X-quang viêm phế quản ở trẻ em”, mẹ cùng theo dõi nhé!
3. Mẹ cần chuẩn bị những gì trước khi khám viêm phế quản cho bé.
Việc chẩn đoán chính xác viêm phế quản ở trẻ em là điểm “mấu chốt” nếu không muốn điều trị sai hướng.
Vậy nên, những điều dưới dây cần được mẹ đọc kỹ để chuẩn bị cho buổi khám viêm phế quản ở trẻ đạt hiệu quả.
- Việc chẩn đoán đúng sẽ bắt đầu ngay từ những triệu chứng của bé mà mẹ “tường thuật” lại cho bác sĩ. Mẹ nên liệt kê một danh sách theo thứ tự triệu chứng mà bé đã gặp phải.
- Danh sách những loại thuốc mẹ đã dùng ở nhà để điều trị cho bé cũng là thứ nên được ghi chú vào sổ tay của mẹ nhé!
- Nếu bé có dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào thì đừng quên nói với bác sĩ điều trị của bé.
- Nếu tái khám, thì sổ khám bệnh và những kết quả xét nghiệm gần nhất là thứ nên mang theo để bác sĩ có thể theo dõi được tiến triển của bệnh.
>>> Mẹ nên biết: Mẹ hoàn toàn cũng có thể trở thành một "bác sĩ" điều trị cho trẻ nếu có phương pháp chăm sóc đúng cách. Cùng tìm hiểu tại bài viết "Hướng dẫn cách chăm sóc trẻ bị viêm phế quản tại nhà" để biết chi tiết nhé!
Mẹ cần chuẩn bị gì trước buổi khám viêm phế quản trẻ em?
Viêm phế quản ở trẻ em có thể chữa khỏi nếu có những chẩn đoán ban đầu chính xác. Hy vọng bài viết này sẽ mang lại những thông tin hữu ích giúp mẹ sẵn sàng chiến đấu với viêm phế quản ở trẻ nhỏ nhé!